• فهرس المقالات روایی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تحلیل منطق‌الطیر بر پایه روایت‌شناسی
        کاظم  دزفولیان فواد  مولودی
        این مقاله بررسی ساز و کار روایت منطق‏الطیر از دیدگاه دو روایت‏شناس ساختارگرا، گرماس و ژنت است. از یک سو، با طرحِ الگوی کنشیِ معناشناسانة گرماس و ساختارِ بنیادینِ تقابل‏های دوگانه در این الگو، فرایند معناسازی و پیش‏رویِ واحدهای روایت در منطق‏الطیر تحلیل می‏شود. همچنین نق أکثر
        این مقاله بررسی ساز و کار روایت منطق‏الطیر از دیدگاه دو روایت‏شناس ساختارگرا، گرماس و ژنت است. از یک سو، با طرحِ الگوی کنشیِ معناشناسانة گرماس و ساختارِ بنیادینِ تقابل‏های دوگانه در این الگو، فرایند معناسازی و پیش‏رویِ واحدهای روایت در منطق‏الطیر تحلیل می‏شود. همچنین نقشِ تقابلِ جفت‏های متضاد همچون معنا و صورت، روح و جسم، لاهوت و ناسوت در شکل‏گیریِ نقش‏های کنشیِ این الگو تبیین می‏گردد. از دیگرسو، بر اساسِ نظریة ژنت، سه سطحِ رواییِ داستان، روایت، روایت‏گری و مؤلّفه‏های رابطِ این سطوح در متنِ منطق‏الطیر نشان داده می‏شود تا از دیدگاهِ ژنت، میزانِ روایت‏مندی این اثر معلوم شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - غزل روایی و خاستگاه آن در شعر فارسی
        احمدرضا  منصوری
        غزل فارسی یکی از قالب‌های اصلی شعر فارسی است، اما پیدایش، پرورش و گونه‌های مختلف آن، موضوعی است که پژوهشگران را همچنان به تأملات و تحقیقات تازه‌تر دعوت می‌کند. در اين نوشتار ابتدا تعريفي تازه از شعر و غزل روايي عرضه، و انواع مختلف آن با دو رويكرد صوري ـ ساختاري و محتواي أکثر
        غزل فارسی یکی از قالب‌های اصلی شعر فارسی است، اما پیدایش، پرورش و گونه‌های مختلف آن، موضوعی است که پژوهشگران را همچنان به تأملات و تحقیقات تازه‌تر دعوت می‌کند. در اين نوشتار ابتدا تعريفي تازه از شعر و غزل روايي عرضه، و انواع مختلف آن با دو رويكرد صوري ـ ساختاري و محتوايي ـ معنايي (انواع ادبي قديم) بازشناسي و تقسيم‌بندي شده است. در بخش ديگر نوشتار، دربارة خاستگاه غزل فارسي و آراي مختلف در آن باره بحث شده است. مطابق يافته‌هاي اين تحقيق كه با شواهدي از شعر فارسي مستند و مؤيد گشته، خاستگاه غزل روايي با دو رويكرد تغزلي و غزلي قابل بررسي است و انواع مختلف آن را مي‌توان بر اساس ساختار (با سه گونة حکایت، گفت و گو، و توصيف) و محتوا (با محتواهايي چون اجتماعي، تاريخي، عرفاني ـ معرفتي، سوگنامه، مژده‌نامه، سفرنامه، سرگذشت و... كه زيرمجموعه ساختار حكايت جاي مي‌گيرند) تقسیم‌بندی و معرفی كرد. در انتهاي نوشتار نيز به فواید یا کارکردهای غزل روايي (مثل انسجام ساختاري شعر، آسان‌يابي مضامين و ارتباط بهتر با مخاطب، نمايشي شدن، و لذت بخشي) اشاراتی شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تحلیل انتقادی شیوۀ روایت‌پردازی حکایتی از گلستان سعدی (جوان مشت‌زن)
        طیبه  پرتوی‌راد مصطفی  گرجی
        یکی از مقوله¬های مهم که ذهن و ضمیر پژوهشگران ادبی را به خود معطوف کرده و با بررسی فنّ روایت¬پردازی شاعران و نویسندگانی است که در حوزه روایت‌پردازی صاحب‌نام بوده¬اند. کشف راز و رمز این روایت‌پردازی¬ها هم می¬تواند ارزش‌ آثار پیشینیان را آشکارتر کند و هم به نویسندگان امروز أکثر
        یکی از مقوله¬های مهم که ذهن و ضمیر پژوهشگران ادبی را به خود معطوف کرده و با بررسی فنّ روایت¬پردازی شاعران و نویسندگانی است که در حوزه روایت‌پردازی صاحب‌نام بوده¬اند. کشف راز و رمز این روایت‌پردازی¬ها هم می¬تواند ارزش‌ آثار پیشینیان را آشکارتر کند و هم به نویسندگان امروز در راستای دستیابی به فنون روایی تأثیرگذار یاری رساند. در این ‌بین، گلستان سعدی یکی از آثاری است که با تعمق بیشتر می‌توان به لایه‌های عمیق‌تر آن دست‌یافت و با بازخوانی و دیگرگونه¬خوانی آن، ظرفیت¬های ادبی تازه‌ای را در آن یافت. پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تحلیل انتقادیِ گفتمان روایی و ساختار روایت¬پردازی حکایت «جوان مشت‌زن» در باب سوم گلستان می‌پردازد و به مخاطب نشان می‌دهد که سعدی تا چه حد در گفتمان موجود توانسته است براي القاي معاني و انديشه‌هاي موردنظر خود، شکل متناسب با آن را بيابد و بر اساس همگونی شکل و محتوا به خلق اثری بپردازد که ابعاد گوناگون یک اثر هنری را توأمان داشته باشد و پاسخگوی مخاطبان در طول اعصار مختلف باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - حیاء فضیلتی بنیادین یا هیجانی زودگذر
        فرزانه  ذوالحسنی مریم  خوشدل روحانی
        ضرورت ترسیم الگوی اسلامی – ایرانی شرم و فرهنگ سازی بر اساس آن برای جامعه امروز ما بر کسی پوشیده نیست. این مقاله به عنوان درآمدی بر ارائه این الگو تلاش می‌کند با شیوه تحلیلی – توصیفی، به بازخوانی و تحلیل فضیلت حیاء در اخلاق روایی شیعه بپردازد. نظریه غالب در روانکاوی معاص أکثر
        ضرورت ترسیم الگوی اسلامی – ایرانی شرم و فرهنگ سازی بر اساس آن برای جامعه امروز ما بر کسی پوشیده نیست. این مقاله به عنوان درآمدی بر ارائه این الگو تلاش می‌کند با شیوه تحلیلی – توصیفی، به بازخوانی و تحلیل فضیلت حیاء در اخلاق روایی شیعه بپردازد. نظریه غالب در روانکاوی معاصر غرب این است که شرم از جمله هیجانات خودآگاه فردی منفی است. پس از ارتکاب خطا در حضور جمع پدید می‌آید، عزت نفس آدمی را هدف قرار می‌دهد و باید تعدیل شود. بندیکت با نظریه خود مبنی بر اختلاف معنای شرم بر اساس تنوع فرهنگ‌ها رهیافتی متفاوت فراروی تحقیقات شرم گشود که کمتر مورد توجه قرار گرفت. محققان در این مقاله تلاش می‌کنند به چیستی، چرایی و چگونگی حیا و کارکردها و نتایج مترتب بر آن در اخلاق روایی شیعه بپردازند. در این نظام حیاء فضیلتی پایدار و بنیادین، خویشتنداری مبتنی بر معرفت و حافظ کرامت نفس آدمی است که البته افراط و تفریط در آن زیانبار است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - تحلیل فقهی و اخلاقی ریسک تجاری و مقایسه آن با غرر با تاکید برقواعد عام درآمدزایی مخاطره
        سید محمد صادق موسوی روح اله رئیسی
        "با پیشرفت تکنولوژی و نیازهای روز افزون جامعه، معاملات اقتصادی جدیدی در جوامع شکل گرفته که دربطن این معاملات، ریسک ((Risk و خطر نهادینه شده است. ریسک که در لسان عرف ،عبارت است از: ""خطر ناشی از عدم اطمینان نسبت به وقوع حادثه ای در آینده""،لازمه ی بیشتر فعالیت های تجار أکثر
        "با پیشرفت تکنولوژی و نیازهای روز افزون جامعه، معاملات اقتصادی جدیدی در جوامع شکل گرفته که دربطن این معاملات، ریسک ((Risk و خطر نهادینه شده است. ریسک که در لسان عرف ،عبارت است از: ""خطر ناشی از عدم اطمینان نسبت به وقوع حادثه ای در آینده""،لازمه ی بیشتر فعالیت های تجاری ملی وبین الملی می باشد. علاوه بر این ،از منظر اخلاقی، پیشرفت حیات بشر در ابعاد فردی ،اجتماعی ،اقتصادی و... در بستر هدایت رفتار و تصمیمات انسانی صورت می گیرد.بدیهی است که تحقق این امر نیز در شرایط متعین و معمول میسر است؛اما در شرایط ریسک آمیز که انسان، نسبت به نتایج فعل خود، اطمینان یا آگاهی ندارد، تصمیم گیری با رعایت هنجارهای اخلاقی، نسبتاً دشوار به نظر می رسد. از این رو، پژوهش حاضر، ضمن تحلیل ریسک تجاری ومقایسه آن با غرر،به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که مبنای مشروعیت فقهی و روایی اخلاقی درآمدزایی ریسک چیست؟ در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی نشان داده خواهد شد که اولاً غرر، ناشی از جهالت یا ریسکی است که به ارکان قرارداد برخورد می کند و نتیجه ی آن در معامله، افزایش ناعادلانه دارایی یکی به زیان دیگری است،اما ریسک در تجارت، ناظر بر آینده سرمایه بوده و هیچ گونه برخوردی با ارکان قرارداد ندارد.ضمن اینکه سود یا زیان حاصل از ریسک تجاری ناشی از تغییرات اقتصادی موثر در عرضه و تقاضا می باشد.ثانیاًمشروعیت درآمدزایی ریسک را می توان از تحلیل قواعد فقهی عام درآمد زایی مخاطره با محوریت قاعده""الخراج بالضمان"" ، به عنوان رو بنا استخراج کرد.ثالثاً از منظر اخلاقی ریسکی روا است که آگاهانه، عادلانه و مبتنی بر مصالح فردی و اجتماعی باشد. " تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی ویژگی¬های روان¬سنجی پرسشنامة نیمرخ شایستگی هیجانی: یک مطالعة مقدماتی
        نگین بخشی فریده یوسفی
        پژوهش حاضر با هدف تعیین اعتبار، روایی و ساختار عاملی پرسشنامة نیمرخ شایستگی هیجانی (براسور و همکاران، 2013) در دانش¬آموزان ایرانی انجام شد. با این هدف 518 نفر از دانش¬آموزان دختر دبیرستانی در سال تحصیلی 1397-1398 به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه نیمرخ ش أکثر
        پژوهش حاضر با هدف تعیین اعتبار، روایی و ساختار عاملی پرسشنامة نیمرخ شایستگی هیجانی (براسور و همکاران، 2013) در دانش¬آموزان ایرانی انجام شد. با این هدف 518 نفر از دانش¬آموزان دختر دبیرستانی در سال تحصیلی 1397-1398 به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه نیمرخ شایستگی هیجانی (براسور و همکاران، 2013)، پرسشنامه شایستگی فرهنگی (انجمن چندفرهنگی جزیره مرکزی ونکور کانادا، 2007)، و مقیاس رضایت از زندگی (داینر، ایمونز، لارسن و گریفین، 1985) را تکمیل کردند. برای بررسی روایی از روش تحلیل عامل تأییدی و روایی همگرا استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی ساختار دو ¬عاملی پرسشنامه را تایید کرد و دو عامل با نام‌های شایستگی هیجانی فردی و شایستگی هیجانی بین فردی حاصل گردید. همبستگی نمره¬های پرسشنامه با رضایت از زندگی و شایستگی فرهنگی به ترتیب 30/0 و 90/0 بود و روایی همگرای پرسشنامه را نشان ¬داد. برای سنجش اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای هر مؤلفه (شایستگی هیجانی فردی، 80/0 و شایستگی هیجانی بین¬فردی، 78/0) و نمرۀ کل پرسشنامه (92/0) در حد مطلوب به دست آمد. بنابراین در کل می-توان نتیجه گرفت که پرسشنامه نیمرخ شایستگی هیجانی برای سنجش شایستگی هیجانی دانش¬آموزان ایرانی ابزاری معتبر است و می¬توان از آن در پژوهش¬های روان¬شناختی استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه مدل شش عاملی اهداف پیشرفت دانش‌آموزان دوره اوّل و دوّم متوسطه
        محسن آربزی محبوبه فولادچنگ
        هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت، ماریاما و پکران در دو گروه دانش‌آموزان مقطع متوسطه اوّل و مقطع متوسطه دوّم بود. لذا در قالب یک پژوهش روان‌سنجی جهت بررسی روایی و پایایی پرسشنامه اهداف پیشرفت؛ 699 نفر از دانش‌آموزان (279 نفر از مقطع م أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت، ماریاما و پکران در دو گروه دانش‌آموزان مقطع متوسطه اوّل و مقطع متوسطه دوّم بود. لذا در قالب یک پژوهش روان‌سنجی جهت بررسی روایی و پایایی پرسشنامه اهداف پیشرفت؛ 699 نفر از دانش‌آموزان (279 نفر از مقطع متوسطه اوّل، 420 نفر از مقطع متوسطه دوّم) شهرستان اوز (واقع در جنوب فارس) که در سال تحصیلی 400-99 مشغول به تحصیل بودند؛ با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند؛ و به پرسشنامه‌های اهداف پیشرفت، درگیری تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و انگیزه درونی پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری ضریب همبستگی، ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شدند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی شش مؤلفه تکلیف‌گرایی، تکلیف-گریزی، خودگرایی، خودگریزی، دگرگرایی و دگرگریزی را تأیید نمود. برای تعیین پایایی مقیاس از روش آلفای کرونباخ استفاده شد؛ که تمامی ضرایب حاکی از همسانی درونی قابل قبول مؤلفه‌های اهداف پیشرفت بود. نتایج نشان می‌دهد که پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت و همکاران از روایی و پایایی مطلوبی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه اوّل و متوسطه دوّم برخوردار است؛ و کارایی لازم را برای اندازه‌گیری اهداف پیشرفت مذکور دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - کفایت روانسنجی مقیاس بهزیستی جنسی زنان در زنان متاهل: روايي، پايايي و ساختار عاملي
        رضا چالمه فاطمه عبدالهی
        هدف پژوهش حاضر بررسی روايي، پايايي و ساختار عاملي مقياس بهزیستی جنسی زنان در زنان متاهل ايراني بود. بدين منظور نمونه اي به حجم 297 نفر از زنان متاهل (با ميانگين سني7/33 سال و با دامنه سنی 24 تا 45 سال) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. مقیاس های بهزیستی روانشناخت أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی روايي، پايايي و ساختار عاملي مقياس بهزیستی جنسی زنان در زنان متاهل ايراني بود. بدين منظور نمونه اي به حجم 297 نفر از زنان متاهل (با ميانگين سني7/33 سال و با دامنه سنی 24 تا 45 سال) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. مقیاس های بهزیستی روانشناختی (ریف، 1995) و بهزیستی جنسی زنان (روزن و همکاران، 2009) توسط گروه نمونه تکمیل شد. روایی این مقیاس با استفاده از روش هاي تحلیل عامل اكتشافي و تأييدي، روایی همگرا و همزمان بررسی شد. پایایی مقياس از دو روش آلفای کرونباخ و دونیمه سازی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی با استفاده از روش مؤلفه¬های اصلی و چرخش واریماکس نشان داد که این مقیاس، از 4 عامل با عناوين روابط بین فردی، حوزه شناختی-عاطفی، تحریک فیزیکی و رضایت از ارگاسم تشکیل شده است كه بیش از 66 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این مقیاس حاکی از همبستگی رضایت بخشی بین ابعاد مقياس بهزیستی جنسی زنان با نمره کل بود. برای تعیین روایی همزمان مقیاس، همبستگی ابعاد مقياس بهزیستی جنسی زنان با مقیاس بهزیستی روانشناختی بکار رفت که حاکی از همبستگی مطلوبی بود (001/0> p). ضرايب آلفاي كرونباخ و دونيمه سازي براي كل مقياس و ابعاد آن بين 63/0 تا 82/0 نوسان داشت. نتيجه نهايي اينكه فرم فارسي مقياس بهزیستی جنسی زنان، از روايي و پايايي مناسبي در جامعه ايراني برخوردار است و مي¬تواند در موقعيت هاي پژوهشي، تربيتي و باليني مورد استفاده قرار گيرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - هنجاریابی پرسشنامه شناخت هایی درباره بدن وسلامتی (کابا)
        مریم خدیرزارع فریده نرگسی فرزاد زندی علیرضا مخبری
        اعتقادات و باور¬های ناکارآمد درباره بیماری¬ها و علائم بدنی به عنوان عامل خطر¬سازی برای اضطراب سلامتی برآورده شده¬اند. پرسشنامه شناخت¬هایی درباره¬ بدن و سلامتی (کابا) یکی از جامع¬ترین ابزار برای سنجش شناخت سلامت است. هدف از پژوهش حاضر هنجاریابی این پرسشنامه در ایران بود. أکثر
        اعتقادات و باور¬های ناکارآمد درباره بیماری¬ها و علائم بدنی به عنوان عامل خطر¬سازی برای اضطراب سلامتی برآورده شده¬اند. پرسشنامه شناخت¬هایی درباره¬ بدن و سلامتی (کابا) یکی از جامع¬ترین ابزار برای سنجش شناخت سلامت است. هدف از پژوهش حاضر هنجاریابی این پرسشنامه در ایران بود. تعداد نمونه¬های این پژوهش شامل ۸۶۹ نفر از دانشجویان مرد و زن مبتلا به اضطراب سلامت دانشگاه آزاد سنندج، دانشگاه کردستان و دانشگاه علوم پزشکی خرم¬آباد بودند که به صورت نمونه¬گیری در دسترس انتخاب شدند. این افراد با پرسشنامه‏های کابا و اضطراب سلامت مورد ارزیابی قرار گرفتند. اعتبار پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ و روایی سازه آن با تحلیل عاملی تاییدی و با استفاده از نرم افزار لیزرل به دست آمد. میزان آلفای کرونباخ کل پرسشنامه 80/0 بود که این مقدار نشان دهنده¬ همسانی درونی مناسب پرسشنامه است. همچنین میزان همبستگی دو فرم موازی در آزمون دو نیمه کردن برای پرسشنامه کابا 61/0 حاصل شده است که این مقدار نیز در حد قابل قبولی می¬باشد. بنابراین به طور کلی می‏توان گفت که پرسشنامه کابا از اعتبار مناسبی برخوردار بوده و می-توان آن را به عنوان یک ابزار معتبر به کار برد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - ساخت و بررسی ویژگی‌‌های روان‌سنجی پرسشنامه ی مشکلات روانشناختی- زناشویی ازدواج در زنان متقاضی طلاق با سابقه ازدواج زودهنگام: یک مطالعه‌‌ ترکیبی
        سید جواد سیفی قوزلو اسماعیل صدری دمیرچی علی  رضایی شریف علی  شیخ الاسلامی
        یکی از نیازهای اساسی پژوهشگران برای انجام مطالعات و مداخلات لازم، در دست داشتن ابزاری معتبر و مناسب در آن زمینه است. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه مشکلات ازدواج در زنان متقاضی طلاق با سابقه ازدواج زودهنگام انجام شده است. روش تحقیق حاضر از نوع طرح اکتشافی- أکثر
        یکی از نیازهای اساسی پژوهشگران برای انجام مطالعات و مداخلات لازم، در دست داشتن ابزاری معتبر و مناسب در آن زمینه است. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه مشکلات ازدواج در زنان متقاضی طلاق با سابقه ازدواج زودهنگام انجام شده است. روش تحقیق حاضر از نوع طرح اکتشافی- تأییدی بوده و از دو مرحله تشکیل شده است. مرحله اول روش کیفی بوده و از روش اکتشافی برای ساخت ابزار استفاده شده است. بدین منظور ضمن مصاحبه با 15 نفر از زنان متقاضی طلاق به شیوه مصاحبه با گروه‌‌های کانونی تا حد اشباع نظری داده¬‌‌ها، فرم اولیه پرسشنامه تنظیم شد. در مرحله دوم پژوهش، با استفاده از روش کمّی، روایی و اعتبار ابزار مورد نظر بررسی شد. به این منظور 160 نفر به صورت نمونه‌‌‌‌گیری در دسترس از بین زنان متقاضی طلاق با سابقه ازدواج زودهنگام در شهر اردبیل در سال 1399 انتخاب شدند و پرسشنامه مشکلات روانشناختی- زناشویی ازدواج (1399) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) و شاخص رضایت زناشویی هادسون (1992) را تکمیل کردند. داده‌‌ها به کمک روش‌‌های آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌‌افزاهای SPSS و AMOSتحلیل شد. یافته‌‌ها نشان داد که پرسشنامه مشکلات روانشناختی- زناشویی ازدواج حاوی 28 سوال و 7 بُعد تأیید شده شامل: اضطراب، افسردگی، سردرگمی، عدم امنیت و بدبینی، دلتنگی و فقدان، عدم درک متقابل و تعارض زناشویی هستند. محاسبه اعتبار و روایی پرسشنامه نشان داد که این پرسشنامه اعتبار و روایی بالایی دارد. از این رو می‌‌توان از آن در حیطه‌‌های تحقیق و ارزیابی استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - گزارشی از سازماندهی روایات ذیل آیه بسمله در کتاب «التّفسیر الاثری الجامع»
        نیره اسحاقی سیده سعیده غروی
        عبارت «بسم الله الرّحمن الرّحیم» نخستین جمله قرآنی است که به‌عنوان سرآغاز سوره مبارکه علق بر پیامبر اکرم ص نازل شد. این آیه 114 بار فرود آمده و در 113 سوره به‌عنوان آغازین جمله ذکر شده است. ازآنجاکه بسمله نخستین و پُربسامدترین آیه قرآن است، بسیاری از مفسّران و اندیشمندا أکثر
        عبارت «بسم الله الرّحمن الرّحیم» نخستین جمله قرآنی است که به‌عنوان سرآغاز سوره مبارکه علق بر پیامبر اکرم ص نازل شد. این آیه 114 بار فرود آمده و در 113 سوره به‌عنوان آغازین جمله ذکر شده است. ازآنجاکه بسمله نخستین و پُربسامدترین آیه قرآن است، بسیاری از مفسّران و اندیشمندان حوزه تفسیر و معارف قرآنی در صدد بررسی و تبیین آن برآمده‌اند. یکی از این اندیشمندان آیت الله معرفت است. این مفسّر معاصر شیعه در کتاب گران‌سنگ «التّفسیر الاثری الجامع» به بیان دیدگاه خویش نسبت به این آیه بر پایه روایات پرداخته است. در نظر ایشان، همانند سایر مفسّران شیعه، بسمله آیه‌ای از قرآن در آغاز هر سوره محسوب شده، جمله‌ای مستقل و دارای معنای خاص است و از این منظر تک‌تک واژگان آن دارای معنا بوده، بی‌آنکه معانی رمزی دیگری از آن اراده شده باشد. علّامه معرفت همچنین روایاتی در فضیلت و نحوه نگارش این جمله آورده است. تفاصيل المقالة