-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی اثرات محیط زیستی انرژیهای پایدار (مطالعه موردی: انرژيهاي خورشیدی، باد و هیدروالکتریک)
فاطمه قنبری فرهام امین شرعیافزایش آلودگی هوا و ایجاد گرمایش جهانی در اثر استفاده بیرویه سوختهای فسیلی توجه عموم را به سمت تغييرات آب و هوايي معطوف كردند. بر همين اساس انتظار افزايش تقاضا براي ساير انرژي هاي جايگزين بخصوص انرژي هاي تجديد پذير قابل پيشبيني است. در حالیکه برخی از تحقیقات بر روی أکثرافزایش آلودگی هوا و ایجاد گرمایش جهانی در اثر استفاده بیرویه سوختهای فسیلی توجه عموم را به سمت تغييرات آب و هوايي معطوف كردند. بر همين اساس انتظار افزايش تقاضا براي ساير انرژي هاي جايگزين بخصوص انرژي هاي تجديد پذير قابل پيشبيني است. در حالیکه برخی از تحقیقات بر روی انرژیهای تجدیدپذیر نشان میدهد که این نوع از انرژیها نیز دارای اثرات نامطلوب محیطزیستی هستند. در این مطالعه به بررسی سیستمهای انرژی خورشیدی، انرژی باد و هیدروالکتریک پرداخته و اثرات آنها از نظر آلودگی هوا، خاک، صوت و اثر بر روی حیات وحش بررسی شده است. نتایج نشان میدهد علیرغم اینکه این نوع از انرژیها به عنوان انرژی پاک خوانده میشوند دارای اثرات محیطزیستی منفی می باشند. اين تحقیق همچنين مواردی كه موجب جلوگیری از بروز اثرات مخرب منابع انرژي تجديدپذير را پیشنهاد میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - مبانی شعورمندی هستی در حکمت متعالیه و آثار آن در توسعة پایدار محیطزیست
لیلا نیکویی نژاد احمد شهگلیبحران محیطزیست در دو قرن اخیر از مهمترین مسائلی بوده که گریبانگیر جامعۀ بشری شده و خطر تخریب و سلب حیات انسانی را بدنبال داشته است. بنابرین انسان باید در پی راهی باشد که رفتارهای نادرست و گاه غیراخلاقی در این زمینه را کنترل کند. ملاصدرا معتقد است طبیعت، اشیاء و جمادات أکثربحران محیطزیست در دو قرن اخیر از مهمترین مسائلی بوده که گریبانگیر جامعۀ بشری شده و خطر تخریب و سلب حیات انسانی را بدنبال داشته است. بنابرین انسان باید در پی راهی باشد که رفتارهای نادرست و گاه غیراخلاقی در این زمینه را کنترل کند. ملاصدرا معتقد است طبیعت، اشیاء و جمادات نیز از علم و شعور برخوردارند، بنابرین رویکرد حکمت متعالیه به طبیعت، رویکردی قدسی است. بهمین دلیل، در این جستار، با محور قرار دادن منابع دست اول ملاصدرا، بکمک تحلیل و تبیین عقلانی، سعی کردهایم باورهای اخلاقی را برای رسیدن به توسعة پایدار در زمینة محیطزیست تقویت کرده و مبنای فلسفیـالهی آنها را برجسته نماییم. در پایان پژوهش این نتیجه حاصل شد که بازخوانی و کنکاش در منابع و معارف پر نغز حکمت متعالیه که تفسیر فلسفی جامعی با پشتوانة آیات و روایات، ارائه میکند، از این ظرفیت برخوردار است که بتوان بر اساس اصولی همچون اصالت وجود، تشکیک وجود، سنخیت علت و معلول و مظهریت طبیعت برای سایر عوالم برتر از خود، حرمت و کرامت ازدسترفتة طبیعت را که بر مبنای نگاه مقدسمآبانة ادیان و مکاتب فلسفی اتخاذ شده از آنها بدست آمده بود، به آن برگرداند و از نابودی طبیعت و بتبع آن حیات بشری، جلوگیری کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - پژوهشی بر برنامهریزی درسی محیطزیست در آموزشهای مدرسهای و برنامههای درسی در ایران
عبدالحسین پیشگو شریفه عزیزی زیبا بستامردپای سابقه آموزش رسمی محیطزیست در ایران را میتوان در نخستین برنامهریزی رسمی یافت. اما در واقع آموزش محیطزیست به معنای امروزی خود بیش از سه دهه عمر ندارد. در این مدت تلاشهایی برایی وارد كردن موضوعهای محیطزیستی در برنامههای رسمی كشور انجام شد و موضوعهای محیطز أکثرردپای سابقه آموزش رسمی محیطزیست در ایران را میتوان در نخستین برنامهریزی رسمی یافت. اما در واقع آموزش محیطزیست به معنای امروزی خود بیش از سه دهه عمر ندارد. در این مدت تلاشهایی برایی وارد كردن موضوعهای محیطزیستی در برنامههای رسمی كشور انجام شد و موضوعهای محیطزیستی در دروس مختلف گنجانیده شد. هدف پژوهش حاضر برنامهریزی درسی محیطزیست در آموزشهای مدرسهای و برنامههای درسی در ایران است. پرسش اساسی پژوهش چه راهکارهایی میتوان برایی بهبود وضعیت موجود حفظ محیطزیست در آموزشهای مدرسهای و برنامههای درسی دوران تحصیلی ایران پیشنهاد نمود؟ این پژوهش یک پیمایش کتابخانهای است و اطلاعات موردنیاز برایی پاسخگویی به سالها، از طریق اسناد و مدارک کتابخانهای، گزارشهای تحقیقی و جستجو در شبکه جهانی اینترنت جمعآوریشده است. یافتههای پژوهش نشان داد که وضعیت موجود حفظ محیطزیست در آموزش محیطزیست دوره تحصیل ایران علیرغم تلاشهایی که صورت گرفته چندان خوب نیست و توجهی که سایر کشورهای پیشگام نسبت به حفظ محیطزیست در آموزش مدرسهایشان دارند، در دوره تحصیلی در ایران مشاهده نمیشود. پژوهش حاضر نیز بهمنظور بهبود وضعیت حفظ محیطزیست در برنامههای درسی در ایران راهکارهایی از قبیل طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست، نیازسنجی آموزش زیستمحیطی، بازنگری اساسی نسبت به محتوای آموزش محیطزیست را پیشنهاد مینماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - عوامل مؤثر بر رفتارطبیعتگردی دانشجویان دانشگاههای تهران و علم و فرهنگ
بهرام نکوئی صدری سمانه توسلی احمد پوراحمد فاطمه فهرستاین پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای دانشجویان میپردازد و این که چه عواملی و به چه میزان بر رفتارهای طبیعتگردی دانشجویان تأثیر میگذارد. جامعه آماری هدف، دانشجویان دو دانشگاه تهران و علم و فرهنگ در دو دسته از رشتههای مرتبط با طبیعتگردی و رشتههای غیرمرتبط با طب أکثراین پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای دانشجویان میپردازد و این که چه عواملی و به چه میزان بر رفتارهای طبیعتگردی دانشجویان تأثیر میگذارد. جامعه آماری هدف، دانشجویان دو دانشگاه تهران و علم و فرهنگ در دو دسته از رشتههای مرتبط با طبیعتگردی و رشتههای غیرمرتبط با طبیعتگردی بوده، که با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام گرفته است.حجم نمونه در این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران در جامعه محدود 320 نفر در نظر گرفته شد که با رعایت سهم برابر نسبت به تعداد دانشجویان، در هر دو دانشگاه، نیمی از پرسشنامهها توسط دانشجویان رشتههای مرتبط با طبیعتگردی و نیم دیگر توسط دانشجویان رشتههای غیرمرتبط پاسخ داده شد. روش نمونهگیری به صورت احتمالی و به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. یافتههای پژوهش نشان داد که رفتارهای طبیعتگردی در بین دانشجویان دختر و پسر و همچنین در بین دانشجویان رشتههای مرتبط و غیرمرتبط با طبیعتگردی تفاوت معنیداری دارد. همچنین بین دانش، نگرش و فعالیت در انجمن و کانون حمایت از محیطزیست با رفتارهای طبیعتگردی نیز رابطهمثبت و معنیداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - سنجش عوامل مؤثر بر نگرش و گرایش فعالان گردشگری به گردشگری سبز
مصطفی محمودی بهار بیشمیبحرانهای محیطزیستی و نابودی منابع طبیعی اساسیترین مشکلات صنعت گردشگری به شمار میآیند. مواجهه با اینگونه معضلات به تلاش جمعی برای تغییر در نیازها و رفتارهای گردشگران و عرضه نمودن محصولات و خدمات سبز نیاز دارد. فعالان گردشگری بهدلیل نقشی که در جهتدهی به سبکها و أکثربحرانهای محیطزیستی و نابودی منابع طبیعی اساسیترین مشکلات صنعت گردشگری به شمار میآیند. مواجهه با اینگونه معضلات به تلاش جمعی برای تغییر در نیازها و رفتارهای گردشگران و عرضه نمودن محصولات و خدمات سبز نیاز دارد. فعالان گردشگری بهدلیل نقشی که در جهتدهی به سبکها و رفتارهای خاص سفر دارند میتوانند تمایل بازار را به رفتارهای سازگاربامحیطزیست و پایدار هدایت کنند. ازاینرو مطالعه و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر نگرش و گرایش آنان موجب جلب مشارکت سایر ذینفعان صنعت به سمت گردشگری سبز خواهد شد. نوع این پژوهش توسعهای/کاربردی و توصیفی/پیمایشی بوده و جمعآوري دادهها بر اساس پرسشنامهاي متشکل از 31 سؤال و انتخاب هدفمند 102 نمونه از فعالان صنعت گردشگری انجام پذیرفت. تجزیهوتحلیل دادهها هم با استفاده از روش الگوسازي معادلات ساختاري در دو بخش: ۱) الگوي اندازهگيري جهت بررسي ويژگي فني پرسشنامه و ۲) بخش ساختاري جهت بررسي فرضيههاي پژوهش، انجام شد. يافتههاي پژوهش از تأثير مثبت و مستقیم متغیر دینداری بر جمعگرایی و تأثیر غیرمستقیم آن بر سایر متغیرهای پژوهش حکایت داشتند. همچنین بر مبناي یافتههای پژوهش، میان جمعگرایی با دغدغه محیطزیستی، دانش محیطزیستی با گرایش به گردشگری سبز، دغدغه محیطزیستی بر نگرش به گردشگری سبز ارتباط وجود داشت اما میان دینداری با دانش محیطزیستی و دانش محیطزیستی با دغدغه محیطزیستی ارتباط معناداری مشاهده نشد. بر اساس نتایج این پژوهش توصیه میشود تا بعضی دروس درباره نحوه حفاظت از محیطزیست هنگام سفر، به تمام ردههای تحصیلی اضافه گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - تحول امنیت محیطزیست در حقوق بینالملل پس از جنگ سرد
سیدعبدالعلی قوام سیده معصومه مصطفویامروزه محیطزیست بهعنوان بستر بالندگی بشر، از مهمترین دغدغههای جامعه بینالمللی است و بهتدریج در مسائل امنیتی ارزش فزاینده یافته است. حقوق بينالملل محيطزيست يكي از شاخههاي نوظهور در نظام حقوق بينالملل است که بر پایه حقوق نرم بنا شده است؛ یعنی حقوقی که بر بیانیه أکثرامروزه محیطزیست بهعنوان بستر بالندگی بشر، از مهمترین دغدغههای جامعه بینالمللی است و بهتدریج در مسائل امنیتی ارزش فزاینده یافته است. حقوق بينالملل محيطزيست يكي از شاخههاي نوظهور در نظام حقوق بينالملل است که بر پایه حقوق نرم بنا شده است؛ یعنی حقوقی که بر بیانیهها، اعلامیهها، اصول اجرایی و غيره مبتنی گردیده و ضمانت اجرای حقوقی محکمی ندارد. در این مقاله به بررسی تعهدات کشورهاي متعاهد و همچنین نظام چندجانبه دسترسی و تسهیم منافع و ارزیابی مطروحه در آن در پرتو تحولات نظام حقوقی بینالمللی کشاورزی و محیطزیست پرداخته شده است. در این راستا، مهمترین قراردادها و نشستهای مجامع بینالمللی در ارتباط با امنیت محیطزیست پس از جنگ سرد ازجمله کنوانسیون تنوع زیستی (ریو 1992)، پروتکل ایمنی زیستی (نایروبی 2000)، کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آبوهوا (نیویورک 1992) و کنوانسیون استکهلم درخصوص آلایندههای آلی و پایدار (استکهلم 2001) مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتایج حاصله نشان میدهد که باوجود توسعه چشمگیر حقوق بینالملل در زمینه حمایت و حفاظت از محیطزیست در دهههای اخیر، هنوز هم جبران خسارات محیطزیست از خلأهای عمده پیش روی حقوق بینالملل محیطزیست است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - منابع تولید پراکنده تجدید پذیر با لحاظ عدم قطعیت
مهدی دستخوان علی دوست رستمی زادهامروزه بیشتر انرژی برق موردنیاز کشورها با استفاده از سوختهای فسیلی تأمین میگردد. با توجه به این امر که انرژیهای فسیلی تجدید ناپذیر میباشند و آلودگیهای زیستمحیطی را به همراه خواهند داشت، استفاده از منابع تجدید پذیر برای تأمین انرژی الکتریسیته امری ضروری میباشد. د أکثرامروزه بیشتر انرژی برق موردنیاز کشورها با استفاده از سوختهای فسیلی تأمین میگردد. با توجه به این امر که انرژیهای فسیلی تجدید ناپذیر میباشند و آلودگیهای زیستمحیطی را به همراه خواهند داشت، استفاده از منابع تجدید پذیر برای تأمین انرژی الکتریسیته امری ضروری میباشد. در بسیاری از مطالعات انجام شده تابهحال در این زمینه، رفتار تصادفی بار و منابع انرژی نو در نظر گرفته نشده است که این امر باعث میشود نتایج حاصله با این فرض دارای دقت کافی نباشند و به دلیل عدم بررسی دقیق، معمولاً در این طراحیها، مقادیر بهدستآمده بیش از مقدار موردنیاز میباشند که این امر موجب میگردد هزینه سیستم بیشتر شود. نتایج شبیهسازی شاخص ایجادشده را نشان میدهد. باید توجه داشت که شبیهسازیهای مونتکارلو نتایج قطعی تولید نمیکنند، بلکه نتایجی که این شبیهسازیها فراهم میکنند، همراه با توزیعهای احتمالی میباشد. این روش پیشنهادی از این ویژگی استفاده میکند تا یکی از نواقص اساسی مدلهای توضیح دادهشده در مقالات قبلی، برطرف شود (اغلب این مقالات تنها به اثرات PHEVs بدون در نظر گرفتن احتمالات رخ دادن چنین اثراتی پرداختهاند). تحقیق انجام شده در این مقاله، عملکرد دستگاههای قدرت را تحت نفوذ بالای PHEVs و الکتریسیته فتوولتاییک تحلیل میکند و روشهای جدیدی را برای هموار ساختن یکپارچهسازی این دو تکنولوژی در شبکههای کنونی ارائه میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بررسی و تحلیل اثرات پیامدهای توربینهای بادی بر محیطزیست
فرید منوچهری سربسی سید مجید کشاورزکاهش منابع سوخت فسیلی که بخش عظیمی از منابع تولید انرژی بهحساب میآیند و همچنین تأثیرات مصرف اینگونه منابع انرژی باعث بروز مسائل مربوط به آلودگی محیطزیست مانند پدیده گرم شدن جهانی دمای زمین، کاهش ضخامت لایه ازون و از بین بردن منابع طبیعی مانند جنگلها، مراتع و دریاها أکثرکاهش منابع سوخت فسیلی که بخش عظیمی از منابع تولید انرژی بهحساب میآیند و همچنین تأثیرات مصرف اینگونه منابع انرژی باعث بروز مسائل مربوط به آلودگی محیطزیست مانند پدیده گرم شدن جهانی دمای زمین، کاهش ضخامت لایه ازون و از بین بردن منابع طبیعی مانند جنگلها، مراتع و دریاها شده است. در این راستا استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی باد در حال رونق فراوانی است؛ که با بررسی شرایط آب و هوایی هر منطقه میتوان قابلیت استحصال انرژی باد از آن محیط را استخراج کرد. رشد روزافزون صنایع توربینهای بادی در جهان باعث شده که این صنعت یکی از صنایع پیشتاز درزمینهی انرژیهای نو باشد و انتظار میرود که در سالهای آینده این رشد به شکل چشمگیری افزایش یابد. هرچند که نیروگاههای بادی در مقایسه با نیروگاههای سنتی اثرات مخرب کمتری بر روی محیطزیست دارند، ولی تأثیر زیستمحیطی پرههای توربین بادی به چالشی بزرگ تبدیل خواهد شد. دفع و بازیافت پرهها، صدای ایجادشده توسط پرهها، اثرات بصری، کشته شدن پرندگان و حشرات توسط پرهها، اختلالات جوی و آلایندگیهای هنگام ساخت و انتقال و نصب پرهها ازجملهی این مشکلات هستند. بسیاری از این مشکلات با پیشرفت فناوری یا با نصب صحیح نیروگاه رو به کاهشیافته است. هدف از این تحقیق بررسی و ارزیابی اثرات توربینهای بادی بر انسان و محیطزیست میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - محیط زیست و تدابیر پایدار در طراحی ساختمان های آینده
سودابه حدادی کوهسار رمضانعلی نادری مایوانرشد جمعیت و افزایش میزان مصرف انرژی و استفاده بیرویه از منابع طبیعی، مشکلات زیادی را برای جوامع بشری به وجود آورده است. سهم صنعت ساختمان در میزان مصرف منابع و تولید آلودگیهای ناشی از آن زیاد است و ضایعات تولیدشده حاصل از عملیات ساخت و تخریب، مشکلات فراوانی ایجاد مینم أکثررشد جمعیت و افزایش میزان مصرف انرژی و استفاده بیرویه از منابع طبیعی، مشکلات زیادی را برای جوامع بشری به وجود آورده است. سهم صنعت ساختمان در میزان مصرف منابع و تولید آلودگیهای ناشی از آن زیاد است و ضایعات تولیدشده حاصل از عملیات ساخت و تخریب، مشکلات فراوانی ایجاد مینماید. انسان، طبیعت و معماری سه عاملی هستند که همواره در طول تاریخ در کنار یکدیگر و مؤثر بر یکدیگر بودهاند. در این بین معماری بهعنوان عنصر اتصال انسان به طبیعت، هنگامی میتواند وظیفه خود را بهدرستی به انجام برساند که با شناخت و درك صحیح شرایط و نیازهای انسان و طبیعت به کار گرفته شود. با بهکارگیری تجربیات، علوم و فنون نهفته در دل طبیعت و زدن پل دوستی بین انسان و محیط اطراف به کمک معماری، میتوان اثری خلق کرد که از جنس محیط است و با محیط درآمیخته خواهد شد. دههها از مطرحشدن معماری پایدار میگذرد و راهکارهای بسیاری، توسط معماران، برای حل بحرانها ارائهشده است. معماری پایدار یک فرآیندی است که میتواند تکرار شود. معماری پایدار میتواند در کیفیت محصول نهایی تأثیرگذار باشد و فرآیندی که ماندنی باشد را تشخیص دهد. هدف ما در این تحقیق بررسی معماری پایدار در طراحی ساختمانهای آینده بر پایه محیطزیست است. در این تحقیق ابتدا با روش مطالعات تطبیقی به بررسی اقدامات صورت گرفته بر روی نمونههای موردی در دورههای زمانی مشخص و نیز اثرات آنها بر محیط زیست و جغرافیا پرداخته شد. سپس تبیین تدابیر پایدار به كار گرفتهشده از سوی معماران در طراحی ساختمانهای آینده در دستور كار قرار گرفت. در ادامه با روشی تحلیلی به ارائه نتایج اقدام گردیده است. شیوه گردآوری اطلاعات نیز به روش کتابخانهای و مطالعه اسنادی بوده است. و بر اساس نتایج بهدستآمده، به مقوله معیارهای طراحی برای ساختارهای آینده و تدابیر قابل اتخاذ آن پرداخته میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - «بررسی روند سیر تحول HSE در جهان و ایران»
فاطمه کاظمی سیما کاظمیشروع ایمنی با آفرینش انسان همراه بوده است. دورانی که طبیعت و حیوانات وحشی بهعنوان تهدیدی برای انسان های اولیه به شمار می رفتند. بشر اولیه نیز مانند سایر موجودات، اجتناب از خطر را بهصورت غریزی برای نجات زندگی جانوری خود انجام می داد. از دیدگاه روان شناسی نیز بعد از نیا أکثرشروع ایمنی با آفرینش انسان همراه بوده است. دورانی که طبیعت و حیوانات وحشی بهعنوان تهدیدی برای انسان های اولیه به شمار می رفتند. بشر اولیه نیز مانند سایر موجودات، اجتناب از خطر را بهصورت غریزی برای نجات زندگی جانوری خود انجام می داد. از دیدگاه روان شناسی نیز بعد از نیازهای فیزیولوژیک، نیاز به ایمنی مانند غرایز انسانی جزو پایه ای ترین نیازهای انسان در جهت رشد و شکوفایی او محسوب می شود. در دورانی که تنها ابزار انسان سنگ و چوب و استخوان بود، با توجه به نوع و ماهیت خطرات، شیوه اجتناب از آنها نیز تغییر کرد و بشر به تدارک تمهیداتی برای مقابله با خطرات مربوط به ابزار پرداخت. ایمنی از ابتدای زندگی انسان روی کره زمین مهم بوده است و در طول تاریخ شکل آن تغییر کرده است. شناخت تاریخچه ایمنی در دنیا و ایران می تواند چشم اندازی برای آینده باشد. بشر از زمانی که خود را شناخته در پی تلاش و فعالیت بوده و طبیعتاً در مسیر زمان، تحولاتی را پشت سر گذاشته است. در دوره هایی که زندگی بشر از شکار و صید و یا کشاورزی تأمین می شده، به سبب سادگی ابزار، عوارض وابسته به شغل (ایمنی و بهداشت محیط کار) ناچیز بوده است و در اکثر موارد از چند خراش با زخم ساده تا حداکثر شکستگی اعضاء تجاوز نمی کرده است، ولی بهتدریج که صنعت پیشرفت کرد و نیروی محرکه مکانیکی و الکتریکی به وجود آمد، خطرات نیز به همان نسبت افزایش یافت. با وقوع انقلاب صنعتی در سالهای ۱۷۶۰ تا ۱۸۳۰ در انگلستان و سرایت آن به دیگر کشورهای اروپایی، نیروی محرکه مکانیکی و الکتریکی به وجود آمد هرچند انقلاب صنعتی برای انسان آسایش زیادی به همراه آورد و باعث گسترش پیشرفت در کلیه مظاهر و شئون حیات شد، لیکن این دگرگونی ها جنبه های منفی را نیز به دنبال داشت که مهمترین آنها حوادث صنعتی، سروصدا، آلودگی محیط زیست و آلودگی هواست. درباره پیشگیری از حوادث صنعتی بایستی اذعان داشت که بشر باقیمتی گزاف و دردناک تجربهاندوزی کرده است. تفاصيل المقالة