فهرس المقالات Gorgan

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - واکاوی آسیب پذیری شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهرهای منطقه ایی یک مطالعه موردی در شهر گرگان
  حسن  حسینی اميني حسین  موسی زاده شیما  کریمی امید  تبریزی سمیرا  قیاسی
  امروزه با استفاده از برنامه¬های جامع مدیریت بحران و با اجرای طرح¬های کاربردی پدافند غیرعامل قبل، می¬توان شدت گستردگی خسارات و تلفات ناشی از این¬گونه خطرات را به¬میزان قابل ملاحظه¬ای کاهش داد. از مهمترین این تمهیدات به¬کارگیری اصول پدافند غیرعامل جهت کاهش خطرپذیری است، ه أکثر

  امروزه با استفاده از برنامه¬های جامع مدیریت بحران و با اجرای طرح¬های کاربردی پدافند غیرعامل قبل، می¬توان شدت گستردگی خسارات و تلفات ناشی از این¬گونه خطرات را به¬میزان قابل ملاحظه¬ای کاهش داد. از مهمترین این تمهیدات به¬کارگیری اصول پدافند غیرعامل جهت کاهش خطرپذیری است، همچنین به¬کار بستن این تدابیر می¬تواند جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات طبیعی و انسان¬ساز مفید واقع شود. از طرفی سرزمین ما ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی همواره در معرض انواع خطرات طبیعی و تهدیدات انسان¬ساز (جنگ) قرار داشته است و تلفات انسانی و خسارات مالی سنگین متحمل شده است. از این¬رو و با توجه به اهمیت تحقیق، هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی آسیب¬پذیری تأسیسات شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر گرگان است که بدین¬منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایش میدانی و متعاقب آن پهنه¬بندی و همپوشانی لایه¬های اطلاعاتی (IndexOverlay) در نرم¬افزار تحلیل فضایی GIS استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از 5 معیار دسترسی به راه، تراکم جمعیتی، پراکندگی مراکز پلیس 10+، تراکم ساختمانی و توزیع فضایی تأسیسات حیاتی و حساس شهر گرگان و پهنه¬بندی آنها و در نهایت، با استفاده از همپوشانی لایه¬های تهیه شده، مشخص گردید که قسمت شمال¬غربی شهر گرگان به دلیل تمرکز بالای تأسیسات حیاتی نظیر شرکت توزیع برق استان، شرکت پخش ملی فراورده¬های نفتی و شرکت آب¬منطقه¬ای از آسیب¬پذیری بیشتری برخوردار است که نیازمند تدابیر برنامه¬ریزی شده بیشتری در چارچوب پدافند غیرعامل می¬باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - بررسی نقش زمین¬ساخت فعال در ناهنجاری¬های زمین¬ریختی حوضه آبریز گرگان¬رود- قره¬سو
  مریم  آق¬آتابای مجید  نعمتی معصومه  روستائی
  گستره مورد بررسی در کناره شمالی البرز خاوری قرار گرفته است. با توجه به موقعيت ساختارى ويژه این منطقه، در این پژوهش سعی شده است که با ارزیابی شاخص¬های ریخت¬زمین¬ساختی حوضه آبريز گرگان¬رود- قره¬سو و چگونگی پراکندگی زمین¬لرزه¬ها، الگوی نو¬زمین¬ساختی جنوب استان گلستان بررسی أکثر

  گستره مورد بررسی در کناره شمالی البرز خاوری قرار گرفته است. با توجه به موقعيت ساختارى ويژه این منطقه، در این پژوهش سعی شده است که با ارزیابی شاخص¬های ریخت¬زمین¬ساختی حوضه آبريز گرگان¬رود- قره¬سو و چگونگی پراکندگی زمین¬لرزه¬ها، الگوی نو¬زمین¬ساختی جنوب استان گلستان بررسی شود. در این راستا، حوضه آبريز گرگان¬رود- قره¬سو به 22 زيرحوضه تقسیم گردید و شاخص¬های شیب رود، ناتقارنی حوضه زهکشی، تقارن توپوگرافی معکوس، انتگرال فرازسنجی، شکل حوضه و پیچ و خم پیشانی کوهستان در زیرحوضه¬های یاد شده، محاسبه شد. نتایج بررسی این ویژگی¬ها با هم، به¬عنوان شاخص زمین¬ساخت فعال نسبی محاسبه شد و به چهار رده شامل مناطق خیلی فعال تا مناطق با فعالیت کم تقسیم¬بندی شد. رده¬های بالای فعالیت نسبی زمین¬ساختی بیشتر در جنوب و جنوب¬باختری حوضه گرگانرود- قره¬سو به دست آمد. در حالی¬که نواحی خاوری و جنوب¬خاوری دارای رده¬های متوسط تا پایین فعالیت هستند. میزان فعالیت زمین¬ساختی در این ناحیه از شمال به جنوب افزایش می¬یابد. این افزایش می¬تواند وابسته به موقعیت نقاط اوج شاخص شیب رودخانه¬ها در راستای گسل¬ها و پاره¬های گسلی باشد. همچنین مقدار ناتقارنی حوضه زهکشی در بیشتر زیرحوضه¬های این منطقه نشان¬دهنده انحراف حوضه¬ها به سوی باختر یا خاور هر آبراهه است. نتایج حاصل از بررسی ریخت¬زمین¬ساختی و نحوه پراکندگی لرزه¬خیزی منطقه مورد مطالعه، گویای این مطلب است که منطقه مورد نظر تا اندازه زیادی از جنبش¬های زمین¬ساختی منطقه، به¬ویژه جنبش گسل کاسپین و شمال البرز و سیستم گسلی تراستی در شمال گرگان تاثیر پذیرفته است. نواحی دارای فعالیت خیلی بالای زمین¬ساختی و بخش¬های؛ میزان کج¬شدگی بالای رودخانه¬ها همخوان با یک سیستم گسل تراستی با روند تقریبی NNE- SSW می¬باشد. از سوی دیگر، روند لرزه¬خیزی مشاهده شده را می¬توان به وجود احتمالی تراست ژرف و نسبتاً جوانی در شمال جبهه¬رشته¬کوه البرز نسبت داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - كاني‌شناسي،‌ ژئوشیمي و خاستگاه نهشته بوكسيت رسي شیرین¬آباد،‌ جنوب شرق گرگان
  مریم شامانیان زهرا  مریدی
  نهشته بوكسيت رسی شیرین¬آباد با ضخامت حدود 8 متر و طول 1 کيلومتر در 60 کیلومتری جنوب شرق گرگان واقع شده ‌است. نهشته شیرین¬آباد به شکل يک افق چينه‌سان بین سنگ¬آهک¬های دولومیتی الیکا و شیل و ماسه¬سنگ¬های سازند شمشک قرار دارد. مرز زيرين اين افق به¬طور عمده موجی است،‌ در حال أکثر

  نهشته بوكسيت رسی شیرین¬آباد با ضخامت حدود 8 متر و طول 1 کيلومتر در 60 کیلومتری جنوب شرق گرگان واقع شده ‌است. نهشته شیرین¬آباد به شکل يک افق چينه‌سان بین سنگ¬آهک¬های دولومیتی الیکا و شیل و ماسه¬سنگ¬های سازند شمشک قرار دارد. مرز زيرين اين افق به¬طور عمده موجی است،‌ در حالي¬که مرز بالايي آن با شيل و ماسه‌سنگ¬هاي فراديواره هم¬ساز و شارپ است. سنگ¬های درون این افق، بافت¬های پلیتومورفیک،‌ ریزدانه‌ای،‌ اووئیدي و پیزوئیدي را نشان می¬دهند. تجزيه¬وتحليل¬هاي بافتي، دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را براي نهشته شیرین¬آباد نشان می¬دهد. این نهشته که دارای منطقه‌بندي دروني است و به چهار واحد مجزا قابل تفكيك است، به¬طور عمده از کائولینیت، آناتاز، روتیل، بوهميت، هماتیت،‌ گوتیت و برتیرین تشكيل شده ‌است. بر اساس داده‌هاي زمين‌شيميايي،‌ نهشته شیرین¬آباد محصول دگرساني و هوازدگي سنگ‌هايي با تركيب بازالت است. تلفيق داده¬هاي کاني¬شناسي و ژئو¬شيميايي نشان مي‌دهد كه اين نهشته در طي دو مرحله تشكيل شده است. ابتدا، مواد بوکسيتي و کاني¬هاي رسي بر اثر فرآيندهاي بوکسيت‌زايي درجازا از بازالت‌هاي قليايي تشکيل شده¬اند. سپس، اين مواد به حفرات کارستي انتقال يافته و نهشته بوكسيت رسی شیرین¬آباد را پديد آورده‌اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - هیدروژئوشیمی رودخانه گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس، استان گلستان
  عباس  تیموری گیتی فرقانی تهرانی هادی جعفری عبدالرضا  کابلی
  رودخانه‌ها از منابع اصلی تأمین آب برای مصارف شرب و کشاورزی هستند و ارزیابی کیفیت آنها بسیار حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه، تعیین فرآیندهای طبیعی و انسانی مؤثر بر کیفیت آب رودخانه گرگانرود و شاخه¬های فرعی آن در محدوده شهر گنبدکاووس می‌باشد. رودخانه گرگانرود بزرگترین أکثر

  رودخانه‌ها از منابع اصلی تأمین آب برای مصارف شرب و کشاورزی هستند و ارزیابی کیفیت آنها بسیار حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه، تعیین فرآیندهای طبیعی و انسانی مؤثر بر کیفیت آب رودخانه گرگانرود و شاخه¬های فرعی آن در محدوده شهر گنبدکاووس می‌باشد. رودخانه گرگانرود بزرگترین رودخانه در استان گلستان (شمال شرق ایران) است. در طی سال‌های گذشته این رودخانه دریافت‌کننده فاضلاب‌های مختلف شهری، کشاورزی و صنعتی به‌ویژه در محدوده شهر گنبدکاووس بوده است. به‌منظور ارزیابی کیفیت شیمیایی آب رودخانه گرگانرود و بررسی عوامل مؤثر بر ویژگی‌های کیفی در محدودۀ مورد مطالعه، 37 نمونه آب و 6 نمونه فاضلاب برداشت شد و پارامترهای فیزیکوشیمیایی و غلظت یون‌های اصلی اندازه‌گیری گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، pH و EC نمونه‌های آب در محدوده شهر در اثر تخلیه رواناب‌های شهری و یا ورود شاخه‌های فرعی، که pH و EC پایین‌تری نسبت به شاخه اصلی دارند، کاهش می‌یابد. به دلیل رخداد فرآیند نیترات‌زدایی، غلظت نیترات در نمونه‌های محدوده شهر نسبت به سایر نمونه‌ها پایین‌تر است. تیپ اغلب نمونه‌های آب رودخانه گرگانرود و شاخه‌های فرعی به ترتیب سولفاته سدیک و بی‌کربناته سدیک می‌باشد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، اتصال شاخه‌های فرعی باعث بهبود کیفیت آب رودخانه برای مصارف شرب و کشاورزی شده است. در طی مسیر رودخانه، فرآیندهای طبیعی شامل انحلال کانی‌ها (هالیت، ژیپس و انیدریت) و تبادل یونی، و نیز فعالیت انسان (تخلیه پساب‌های کشاورزی و شهری) باعث افت کیفیت آب رودخانه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - بررسی تکامل هیدروشیمیایی و کاهش کیفیت آب رودخانه گرگانرود
  مجتبی  قره محمودلو نادر  جندقی مریم  صیادی
  در این پژوهش، تکامل هیدروشیمیایی و کاهش کیفیت آب رودخانه گرگانرود در فاصله حدود 100 کیلومتری از حاشیه شمالی ارتفاعات البرز تا دریای خزر بررسی شد. بدین¬منظور از نتایج آنالیز 11 پارامتر فیزیکوشیمیایی مربوط به چهار ایستگاه‌ هیدرومتری در طی یک دوره آماری ده ساله استفاده شد. أکثر

  در این پژوهش، تکامل هیدروشیمیایی و کاهش کیفیت آب رودخانه گرگانرود در فاصله حدود 100 کیلومتری از حاشیه شمالی ارتفاعات البرز تا دریای خزر بررسی شد. بدین¬منظور از نتایج آنالیز 11 پارامتر فیزیکوشیمیایی مربوط به چهار ایستگاه‌ هیدرومتری در طی یک دوره آماری ده ساله استفاده شد. برای بررسی تکامل هیدروشیمیایی رودخانه از نمودار‌های گیبس، استیف، پایپر، دوروف و همچنین پنج شاخص اشباع مربوط به کانی‌های کربناته، سولفاته و کلروره استفاده شد. همچنین تغییرات کیفی آب در بخش‌های شرب (با استفاده از نمودار‌شولر)، کشاورزی (با استفاده از نمودار ‌ویلکوکس) و صنعت (با استفاده از شاخص‌های خوردگی) در طول مسیر رودخانه گرگانرود بررسی شد. در این تحقیق برای تجزیه واریانس داده¬ها از آزمون F و در نهایت از آنالیز خوشه‌بندی سلسه مراتبی برای تعیین تعداد عوامل تأثیرگذار بر هیدروشیمی آب استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که واکنش آب-سنگ، تبخیر و نفوذ آب شور دریای خزر از مهمترین عوامل کنترل کننده شیمی آب رودخانه هستند. همچنین تیپ غالب آب رودخانه گرگانرود در حاشیه ارتفاعات بیکربناته می‌باشد و با ورود به دشت، تمایل به رسیدن به بلوغ کامل یعنی تیپ کلروره سدیک دارد. در تمامی ایستگاه‌ها آب رودخانه نسبت به کلسیت و دولومیت فوق اشباع، اما نسبت به انیدریت، ژیپس و هالیت تحت اشباع می‌باشند. اگرچه در جهت جریان بر میزان اشباعیت کانی‌های تبخیری افزوده می‌شود. کیفیت آب برای شرب و کشاورزی در حاشیه ارتفاعات مناسب و با ورود به دشت و در ادامه مسیر به سمت دریای خزر بشدت کاهش می‌یابد. نتایج تمامی شاخص‌های کیفی در بخش صنعت نشان‌ از افزایش خاصیت رسوبگذاری آب در طول مسیر رودخانه دارد. براساس نتایج آنالیز آماری، بیشترین تغییرات مربوط به پارامترهای فیزیکوشیمیایی بین ایستگاه لزوره در حاشیه ارتفاعات و ایستگاه قزاقلی واقع در قسمت میانی دشت دیده می‌شود و بعد از آن تا خروجی گرگانرود تغییرات فاحش و معنی¬داری بین پارامترهای کیفی آب مشاهده نشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - شیوه های تصویر آفرینی مناظر طبیعت در منظومه ویس و رامین
  علی محمد رضائی هفتادر
  مساله اصلی در این مقاله بررسی شیوه های تصویر آفرینی مناظر طبیعت در منظومه ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی است. بدین منظور ابتدا کلیه تصاویر استخراج و سپس از نظر محتوا و مضمون در طبقه بندی زیر قرار گرفته اند : الف) تصویر آب ؛ ب) تصویر آسمان ؛ پ) تصویر خورشید؛ ت) تصویر أکثر

  مساله اصلی در این مقاله بررسی شیوه های تصویر آفرینی مناظر طبیعت در منظومه ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی است. بدین منظور ابتدا کلیه تصاویر استخراج و سپس از نظر محتوا و مضمون در طبقه بندی زیر قرار گرفته اند : الف) تصویر آب ؛ ب) تصویر آسمان ؛ پ) تصویر خورشید؛ ت) تصویر ماه و ث) تصویر گل و گیاه. یافته های این مقاله نشان می دهداز منظر تصاویر زبانی ( واقعی) و مجازی، غلبه با تصاویر مجازی است. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که گرگانی بیش از آن که تصویری واقع گرایانه از طبیعت ارائه نماید به کاربرد هنری تصاویر طبیعت در قالب انواع بدایع لفظی و معنوی توجه داشته است. علاوه بر این ،از منظر پویایی و ایستایی تصاویر، از بین تصاویر بررسی شده مانند اغلب تصاویر کهن غلبه با تصاویر ایستا است با این همه در موارد معدودی تصاویر پویا نیز مشاهده می شودکه درخور تحسین است در مجموع می توان گفت که گرگانی شاعري تيز بين، با طبعي لطيف، ذوقي سرشار و قريحه اي بارور است. اين ويژگي ها موجب شده در توصيف و تصویرگری مناظر طبیعت بسيار چيره دست باشد و بخشي از قدرت سخنوري خويش را در اين عرصه نشان دهد . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - بررسی چشم‌انداز مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای با بهره‌گیری از مدل LEAP (مطالعه موردی: شهر گرگان)
  مریم قادریان عبدالرسول سلمان ماهینی حمیدرضا  کامیاب
  در این پژوهش میزان مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از آن در شهر گرگان مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور مدل تقاضا و عرضه‌ی شهر گرگان براساس سناریوی مبنا و سناریوهای بهبود مصرف انرژی با استفاده از مدل LEAP تا سال 1414 (2035) با درنظر گرفتن سال پایه 139 أکثر

  در این پژوهش میزان مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از آن در شهر گرگان مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور مدل تقاضا و عرضه‌ی شهر گرگان براساس سناریوی مبنا و سناریوهای بهبود مصرف انرژی با استفاده از مدل LEAP تا سال 1414 (2035) با درنظر گرفتن سال پایه 1395 (2016) توسعه داده شد. در سال‌های اخیر راه‌کارهای مختلفی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی مطرح شده که ازجمله مهم‌ترین راهبردهای کاهش مصرف انرژی و انتشارهای محیط‌زیستی در مقیاس شهری محسوب می‌شوند. این راهکارها به‌طورکلی عبارتند از: 1- افزایش تدریجی قیمت حامل‌های انرژی مطابق قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، 2- مدیریت انرژی در سمت تقاضای انرژی شهر، 3- توسعه‌ی فن‌آوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در سمت تقاضا و 4- افزایش سهم CNG در بخش حمل و نقل شهری. ابتدا هریک از این راهکارها در قالب یک سناریو در محیط مدل ارزیابی شد و سپس تأثیر آنها بر مصرف انرژی و انتشارهای محیط‌زیستی مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت یک سناریوی جدید با نام سیاست‌گذاری انرژی شهر گرگان تعریف شد که حاصل ترکیب چهار سناریوی ذکرشده بوده و بیانگر اجرای همزمان کلیه‌ی راهکارهای بهبود انرژی و انتشارهای محیط‌زیستی شهر گرگان است. در پایان پژوهش پیشنهاداتی درمورد بهینه‌سازی مصرف انرژی براساس سناریوی سیاست‌گذاری انرژی شهر گرگان ارائه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - تاثیر برداشت از چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق بر روی افت سطح‌ایستابی و پارامترهای کیفی آب‌زیرزمینی در دشت‌گرگان
  مریم  پاکدل مجتبی قره محمودلو نادر  جندقی ابوالحسن  فتح‌آبادی یعقوب  نیک قوجق
  پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تاثیر افزایش بی¬رویه حفر چاه¬های آب و در پی آن برداشت بیش از توان تجدیدشوندگی آبخوان دشت گرگان بر روی افت سطح آب زیرزمینی و برخی پارامترهای کیفی آب در یک دوره مشخص 30 ساله انجام‌ شد. بدین منظور روند تغییرات بارندگی، حفر چاه‌ها، نوسانات سطح آب، أکثر

  پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تاثیر افزایش بی¬رویه حفر چاه¬های آب و در پی آن برداشت بیش از توان تجدیدشوندگی آبخوان دشت گرگان بر روی افت سطح آب زیرزمینی و برخی پارامترهای کیفی آب در یک دوره مشخص 30 ساله انجام‌ شد. بدین منظور روند تغییرات بارندگی، حفر چاه‌ها، نوسانات سطح آب، و همچنین برخی پارامترهای فیزیکوشیمیایی در دوره مورد مطالعه بررسی شد. برای بررسی وجود اختلاف آماری بین پارامترهای کمی و کیفی از آزمون تجزیه واریانس داده‌ها استفاده شد. تغییرات سالانه حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز استان نشان از یک روند افزایشی در تعداد چاه‌های حفر شده در دشت گرگان و در پی آن افزایش حجم آب برداشت‌شده از اوایل دهه ‌60 دارد. نتایج بررسی‎‌های آماری، نمودار میله‌ای تغییرات سالانه سطح آب‌زیرزمینی چاه‌های عمیق و نیمه عمیق و همچنین هیدروگراف‌های واحد آبخوان‌های عمیق و نیمه عمیق مورد مطالعه نشان از افت سطح آب زیرزمینی در هر دو آبخوان نیمه عمیق و عمیق در بازه زمانی مورد مطالعه دارد. با توجه به ثابت بودن میزان متوسط بارندگی سالانه در دوره آماری مورد مطالعه، حفر چاه‌های کم‌عمق و عمیق و در پی آن برداشت بی‌رویه از آبخوان‌های عمیق و نیمه عمیق محتمل‌ترین عامل اصلی در افت سطح آب‌های زیرزمینی در دشت مورد مطالعه می‌باشد. براساس نتایج آماری بین اکثر پارامترهای فیزیکوشیمیایی چاه‌های نیمه‌عمیق و عمیق در دو دوره قدیم و جدید اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. اگرچه این تغییرات در چاه‌های نیمه عمیق بیشتر از چاه‌های عمیق می‌باشد. همچنین دو پارامترCl وNa که از عوامل اصلی شوری آب می‌باشند بیشترین تغییرات را دارند. نمودار‌های هیدروژئوشیمیایی مربوط به آبخوان‌های دشت نشان از افزایش مواد جامد محلول و همچنین تغییر تیپ و رخساره‌های هیدروشیمیایی آب زیرزمینی در دوره جدید دارد. اگرچه روند تغییرات در آبخوان کم‌عمق شدیدتر می‌باشد. تفاصيل المقالة